Thông tin trên được một số chuyên gia đưa ra tại hội thảo “Đào tạo và nhu cầu nguồn nhân lực ngành kỹ thuật hàng không tại Việt Nam” do trường đại học (ĐH) Khoa học và Công nghệ Hà Nội tổ chức ngày 23/5 tại Hà Nội.
Sinh viên ngành kỹ thuật hàng không thực hành trong phòng thí nghiệm (Ảnh: Minh Đức).
“Khát” nhân lực kỹ thuật hàng không
Chia sẻ với PV Dân trí, ông Nguyễn Chiến Thắng, Phó Tổng Giám đốc Vietnam Airlines cho biết, cách đây 2 năm, khi đại dịch Covid-19 bắt đầu hoành hành, có những ngày trên bầu trời không có chuyến bay nào. Các máy bay chỉ im lìm nằm chờ trên sân. Thời điểm đó người người làm việc online, các chuyến bay gần như đình trệ.
Thế nhưng theo ông Thắng, hiện bức tranh “hậu Covid-19” đã khác, thị trường ngành hàng không đã phục hồi. Thị trường nội địa vượt so với năm 2019, thị trường quốc tế ngành này dự báo đến cuối năm sẽ bằng 2019.
“Khi phục hồi, các hãng hàng không đều có nhu cầu tuyển dụng nhân sự vào nhiều vị trí bao gồm cả nhân viên kỹ thuật.
Hàng năm, chúng tôi vẫn tuyển bổ sung hàng trăm kỹ sư mới cho công ty làm dịch vụ bảo dưỡng máy bay và các ban ngành liên quan, chứng tỏ nhu cầu nhân lực của ngành kỹ thuật hàng không rất lớn”, ông Thắng nói.
Ông Nguyễn Chiến Thắng, Phó Tổng Giám đốc Vietnam Airlines (Ảnh: Minh Đức).
Cũng theo ông Thắng, hiện thị trường Đông Nam Á trong 20 năm tới cần bổ sung khoảng 60.000 nhân viên kỹ thuật do tăng trưởng số lượng máy bay gần như gấp đôi, nhu cầu bảo dưỡng tàu bay rất lớn.
Riêng khu vực Bắc Mỹ, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, các cơ sở bảo dưỡng máy bay phải dừng việc nhiều, nhân lực đi tìm việc và không quay trở lại nên sau khi đại dịch chấm dứt, hiện kỹ sư máy bay thiếu hụt 14%, phi công thiếu 18%.
Ở Việt Nam, các hãng hàng không đang mở rộng quy mô kinh doanh nên các cơ sở bảo dưỡng đều đang tìm nhân lực cho mạng lưới kinh doanh của mình, trong khi các đơn vị đào tạo ngành này đang đếm trên đầu ngón tay.
“Tôi cho rằng các em mới tốt nghiệp ra trường về mặt chuyên môn, lý thuyết và ngoại ngữ khá tốt, có thể tiếp cận thông tin từ các hãng hàng không, giao tiếp được với các chuyên gia nước ngoài.
Điểm chưa mạnh là các em thiếu kinh nghiệm thực tế. Vấn đề này thì doanh nghiệp có thể bù đắp để khi ra trường các em được tuyển dụng”, ông Thắng chia sẻ thêm.
Ông Tạ Minh Trọng, Trưởng Phòng Tiêu chuẩn an toàn bay, Cục hàng không Việt Nam cũng nhận xét, nhân lực kỹ thuật hàng không hiện là mảnh đất màu mỡ.
Đặc biệt các ngành thiết kế chế tạo vật phẩm hàng không như ghế máy bay, bàn ăn, nhìn rất đơn giản nhưng đây là vật dụng khá đắt đỏ và nhân lực ra trường rất dễ xin việc.
Ông Tạ Minh Trọng, Trưởng Phòng Tiêu chuẩn an toàn bay, Cục hàng không Việt Nam (Ảnh: D.T).
Thợ kỹ thuật lương tối thiểu 15- 20 triệu đồng/tháng
Vì “khát” nhân lực nên theo một số chuyên gia, nhân sự kỹ thuật hàng không ra trường dễ kiếm việc làm, mức thu nhập ổn, tùy vị trí.
Theo ông Trọng, tùy theo trình độ, có thể chia mức thu nhập của nhân sự kỹ thuật hàng không thành 3 mức.
Trong đó, mức A là nhân sự có trình độ sơ đẳng, làm các công việc đơn giản như thay dầu, bơm lốp máy bay, với mức lương từ 15- 20 triệu đồng/tháng.
Mức B dành cho các nhân sự kỹ thuật sửa máy bay với tư duy có hệ thống và năng lực cao hơn, hiểu nôm na máy bay hỏng gì, đội kỹ thuật sửa nấy. Mức lương cho nhân sự “hạng B” này hiện khoảng 35- 40 triệu đồng/tháng.
Ở mức C dành cho các nhân viên bảo dưỡng nội trường, nghĩa là bảo dưỡng định kỳ cho máy bay.
Nhân sự ở mức này cần tư duy rất cao, nắm rất chắc bởi khi họ ký sổ cho một máy bay sau bảo dưỡng nội trường phải có tầm quan sát.
“Lương nhân sự kỹ thuật hàng không mức C tầm 50 triệu đồng/tháng. Theo ông Trọng, nếu không vì ảnh hưởng của đại dịch, mức lương ở “hạng C” có thể còn cao hơn nhiều, có khi đến hàng trăm triệu”, ông Trọng chia sẻ.
Còn theo ông Thắng, với ngành kỹ thuật hàng không, hiện có những vị trí nhân sự với mức lương 100 triệu đồng/người nhưng yêu cầu trình độ chuyên môn rất cao, có ngoại ngữ tốt và hòa nhập được với môi trường quốc tế.
Mặc dù lương cao, cơ hội việc làm lớn nhưng theo một số chuyên gia, áp lực của ngành kỹ thuật hàng không cũng không hề nhỏ.
Nhân lực kỹ thuật hàng không là ngành rất đặc biệt, chi phí đào tạo lớn (Ảnh: Minh Đức).
Theo ông Trọng, cần nhìn nhận thực tế, không vẽ ra “viễn cảnh màu hồng” với nhân sự kỹ thuật hàng không.
Theo chuyên gia này, đây là ngành rất đặc biệt, chi phí đào tạo lớn. Học viên vừa mới ra trường chỉ có thể làm các công việc đơn giản như thay dầu, bơm lốp với mức lương từ 15 – 20 triệu đồng.
Nhưng để nhân sự ấy có thêm giấy chứng nhận B1 hoặc B2 trong bảo dưỡng và sửa chữa máy bay, có thể ký sổ bảo đảm cho máy bay sau bảo dưỡng, cần phải đào tạo thêm khoảng 4-5 năm.
Như vậy, tổng thời gian đào tạo cho nhân sự kỹ thuật cao của ngành hàng không ở Việt Nam mất ít nhất khoảng 10 năm, khá lâu so với nhiều ngành học khác.
Đồng thời, họ phải làm việc trong môi trường căng thẳng, kỷ luật cao, nhiệt độ ở đường băng nhiều khi lên đến 60 độ C, nếu không có sức khỏe khó có thể trụ lại.
PGS.TS Ngô Quang Minh, Phó trưởng khoa Hàng không, Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội cho biết, kỹ thuật hàng không là chương trình đào tạo đặc thù, ngành hẹp, phải theo tiêu chuẩn cao.
Do là ngành hẹp, sinh viên có xu thế chọn các ngành rộng hơn để có nhiều lựa chọn khi ra trường. Do đó, ngành này chưa thu hút nhiều sinh viên theo học.
Một vấn đề rào cản khác là học phí, chẳng hạn ở Trường ĐH Khoa học và Công nghệ Hà Nội, học phí ngành Kỹ thuật hàng không là 100 triệu đồng/năm, gấp đôi các ngành khác.
Ngoài ra, việc đào tạo kỹ thuật hàng không cần máy móc hiện đại, đắt tiền nên ít trường đại học đầu tư mở ngành, thí sinh ít có cơ hội lựa chọn hơn những ngành học khác.