Uỷ quyền cấp huyện xác định giá đất cụ thể
Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 73, trong đó cho phép UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương uỷ quyền cho UBND cấp huyện xác định giá đất để tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất; thu tiền sử dụng đất khi giao đất tái định cư; tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi nhà nước giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân; xác định giá đất đối với diện tích vượt hạn mức khi nhà nước công nhận quyền sử dụng đất ở cho hộ gia đình, cá nhân; xác định giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân.
Sợ trách nhiệm, đẩy giá khởi điểm đấu giá lên cao, giá đền bù xuống thấp để giữ an toàn (ảnh minh hoạ)
Tại Hà Nội, Chủ tịch UBND TP Hà Nội cũng đã ban hành quyết định quy định, từ tháng 5/2023, UBND TP Hà Nội sẽ phê duyệt giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp thửa đất hoặc khu đất có giá trị từ 30 tỷ đồng trở lên. Đồng thời phân cấp cho UBND cấp huyện phê duyệt giá khởi điểm đấu giá các trường hợp còn lại.
Nhiều chuyên gia đánh giá, quy định này sẽ rút ngắn thời gian xác định giá đất, giá đất do cấp huyện xác định sẽ sát hơn với thị trường.
PSG.TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng, đó là bước đi trước, triển khai tinh thần Luật Đất đai đang góp ý, bổ sung, sửa đổi. Khi cấp huyện là đơn vị đưa ra quyết định thẩm định, đưa ra giá đất, chủ trì đền bù về giải phóng mặt bằng sẽ thể hiện được sát hơn, đúng với thị trường. Từ đó, công tác giải phóng mặt bằng nhanh, đỡ tốn thời gian hơn.
Sợ trách nhiệm trong xác định giá đất
Ở chiều ngược lại, nhiều quận huyện chung ý kiến, cái khó hiện nay là tìm được đơn vị tư vấn xác định giá, thiếu cơ sở căn cứ để thực hiện, thực hiện sợ sai, sợ trách nhiệm.
Đại diện huyện Phúc Thọ cho hay, giá khởi điểm giá đất đang rất cao, biểu hiện là việc đấu giá không có người mua. Nguyên nhân do các đơn vị tư vấn sử dụng những hợp đồng giao dịch phát sinh từ những năm trước để áp vào giá khởi điểm đấu giá hiện tại.
Đồng quan điểm, lãnh đạo thị xã Sơn Tây chia sẻ thêm, do sợ trách nhiệm nên các đơn vị tư vấn xác định giá khởi điểm đấu giá đất rất cao với tâm lý cao cho an toàn. Thà cao còn hơn là chịu tội làm thất thoát ngân sách. Còn việc có đấu giá thành công hay không thì không thuộc trách nhiệm của họ.
Cũng tâm lý đó, ở chiều ngược lại, họ xác định giá đền bù cho người dân thấp, không dám xác định giá cao. Trước nay, Hà Nội xác định hệ số từ 1,2-1,6 (hệ số điều chỉnh K – PV) là cùng. Cũng không thể xác định theo thị trường bởi giá người dân mua bán thực với trên giấy tờ chưa chắc đã đồng nhất.
“Giải pháp là Chính phủ xây dựng trung tâm dữ liệu đất đai, giá đất lấy theo bảng niêm yết, thông tin biến động công khai, chính xác, không cần đến tư vấn. Như hiện nay là bế tắc!”, vị này chia sẻ.
Ngoài ra, quy định về uỷ quyền chưa có hướng dẫn cụ thể nên đang có nhiều cách hiểu khác nhau.
Đại diện huyện Ba Vì cho hay, có người hiểu, việc uỷ quyền chỉ là thực hiện theo quy định của Luật Tổ chức hành chính, chuyển từ thẩm quyền thành phố trước đây về huyện, các quy định xác định giá đất, tài chính,… vẫn thực hiện theo Luật Đất đai, Luật Thuế…
Nhưng cũng có người hiểu, giờ chuyển mục đích sử dụng đất, đấu giá đất phải có giá đất cụ thể. Do đó, chưa có hướng dẫn cụ thể thì chưa xác định giá đất để xây dựng phương án giải phóng mặt bằng.