Theo phong tục, sau khi cúng ông Công ông Táo, các gia đình sẽ tiến hành rút chân hương, bao sái bàn thờ, tổng vệ sinh khu vực thờ cúng, nhà cửa để dọn mâm cỗ mới, chuẩn bị đón Tết.
Chuyên gia phong thuỷ Master Phùng Phương cho biết, công việc dọn dẹp bàn thờ có 2 điều cần phải thực hiện cùng lúc đó là: Lau dọn bàn thờ (hay gọi là bao sái bàn thờ) và rút bớt chân hương (hay còn gọi là tỉa chân nhang).
Theo những chuyên gia về phong thuỷ, trong tháng Chạp sẽ có ba ngày tốt để lau dọn bàn thờ, chuẩn bị cho năm mới Quý Mão 2023. Các ngày đó cụ thể là những ngày như sau:
– Ngày 24 tháng Chạp (tức là ngày 15/1/2023 dương lịch): đây là một trong những ngày tốt để dọn dẹp bàn thờ tổ tiên để có được một năm mới hạnh phúc, mọi điều thuận lợi, như ý. Trong ngày này, những giờ nên chọn để dọn dẹp bàn thờ là giờ Mão (5 giờ đến 7 giờ), giờ Ngọ (11 giờ đến 13 giờ), giờ Mùi (13 giờ đến 15 giờ), giờ Dậu (17 giờ đến 19 giờ).
– Ngày 26 tháng Chạp (tức ngày 17/1/2023 dương lịch): đây là một ngày hoàng đạo, rất tốt cho việc lau dọn bàn thờ bởi ngày này có thần linh phù trợ, sẽ tăng thêm vận khí cho gia chủ. Ngày này có thể lựa chọn các khung giờ như sau để lau dọn bàn thờ: giờ Thìn (5 giờ đến 7 giờ), giờ Ngọ (11 giờ đến 13 giờ), giờ Mùi (13 giờ đến 15 giờ), giờ Tuất (19 giờ đến 21 giờ).
– Ngày 28 tháng Chạp (ngày 19/1/2023 dương lịch): đây cũng là một trong những ngày tốt để dọn bàn thờ, đem đến những niềm vui, tài lộc và may mắn cho gia đình. Trong ngày này, những khung giờ tốt nhất để tiến hành lau dọn bàn thờ đó chính là: giờ Mão (5 giờ đến 7 giờ), giờ Tỵ (9 giờ đến 11 giờ), giờ Thân (15 giờ đến 17 giờ), giờ Tuất (19 giờ đến 21 giờ).
Cách lau dọn bàn thờ
Bàn thờ là nơi linh thiêng, nơi trang nghiêm nhất trong nhà nên khi lau dọn bàn thờ chúng ta cần phải hết sức cẩn thận, nhẹ nhàng. Chúng ta có thể áp dụng những bước dưới đây khi lau dọn bàn thờ chuẩn bị cho ngày Tết.
Bước 1: Chuẩn bị
Trước khi lau dọn bàn thờ cần dọn dẹp nhà cửa thật sạch sẽ, mở hết tất cả các cửa trong nhà và chuẩn bị hoa quả, bình bông. Bên cạnh đó cũng cần chuẩn bị một bát rượu trắng cùng một củ gừng để nguyên vỏ và giã nát với một chiếc khăn sạch, chúng ta sẽ giã nát gừng rồi đổ rượu vào, sau đó ngâm khăn sạch vào trong hỗn hợp rượu gừng đó ít nhất là 30 phút trước khi lau dọn bàn thờ.
Bước 2: Thắp hương xin phép thần linh, tổ tiên trước khi dọn dẹp
Trước khi dọn dẹp bàn thờ chúng ta cần phải thắp một nén hương và khấn để xin phép gia tiên, các vị thần linh để được dọn dẹp bàn thờ. Sau khi hương tàn hết thì mới được bắt đầu công việc dọn dẹp
Bước 3: Hạ những đồ cần lau dọn xuống vào lau dọn bàn thờ
Trên bàn thờ sẽ thường có những đĩa để đặt đồ cúng, bình hoa, lọ cắm hương, các loại cốc, chén, hũ rượu hay một số gia đình sẽ có những hũ đựng muối, gạo, nước,… Cần hạ những đồ này xuống để rửa sạch và tiến hành lau dọn bàn thờ. Tuy nhiên cần phải lưu ý rằng tuyệt đối không được hạ bát hương hay di chuyển, xê dịch bát hương trên bàn thờ. Đương nhiên cũng không được dốc, đổ bát hương ra bởi theo quan niệm thì làm như vậy sẽ khiến cho phần âm bị động, ảnh hưởng xấu đến gia chủ.
Với những đồ khác trên bàn thờ (ngoại trừ bát hương), khi lau dọn cần phải hạ xuống chứ không được để trực tiếp trên bàn thờ để lau dọn. Và sau khi đã dọn dẹp sạch sẽ thì dùng khăn sạch đã ngâm trong hỗn hợp rượu gừng từ trước để lau lại toàn bộ đồ thờ. Ở một số nơi thì người ta thay hỗn hợp rượu gừng bằng một loại nước thơm thảo mộc thường hay bày bán ở các cửa hàng bán đồ cúng, đồ vàng mã để lau dọn bàn thờ. Trong quá trình lau dọn này cần làm một cách chuyên tâm, tỉ mỉ, thành tâm. Những đồ thờ cúng khi hạ xuống cũng cần phải được đặt ngay ngắn, chỉnh tề, không được vứt lung tung.
Bước 4: Rút tỉa chân hương
Sau khi lau dọn cần rút tỉa chân hương để làm gọn, làm đẹp lại bát hương để chuẩn bị đón một năm mới. Trước khi thực hiện điều này cần phải rửa sạch hai tay bằng hỗn hợp rượu gừng. Cần dùng một tay giữ chặt để cố định bát hương, rút tỉa từng chân hương sao cho còn lại số chân hương là 1/3/5/7/9. Thông thường người ta sẽ thường để lại 5 chân hương ở bát thần linh, còn các bát hương khác sẽ để lại ba chân. Những chân hương đã được rút tỉa sau đó cần phải hoá đi và đem tàn tro thả trôi sông.
Sau khi rút tỉa chân hương, cần dùng khăn khô sạch để lau sạch những tàn tro sót lại trên bàn thờ cũng như những lớp tàn tro bám quanh miệng của bát hương. Sau đó, cần lấy một chiếc khăn sạch ngâm trong rượu gừng để lau lại bát hương cũng như toàn bộ ban thờ. Đến đây về cơ bản là đã hoàn thành các công việc cần làm khi dọn dẹp bàn thờ
Bước 5: Đặt lại các đồ cúng ở trên ban thờ
Sau khi hoàn thành xong công việc lau dọn, cần phải đặt lại những đồ cúng trên bàn thờ để hoàn thành. Với những nhà trên bàn thờ có hũ gạo, muối, nước thì cần phải thay mới. Sau đó, sẽ khấn để báo cáo tổ tiên, thần linh là đã xong việc và mời các Ngài trở về.
Những nguyên tắc cần nhớ khi lau dọn bàn thờ
Việc lau dọn bàn thờ là một công việc đòi hỏi phải thật khéo léo, tỉ mỉ và thành tâm. Khi lau dọn bàn thờ bên cạnh các bước làm ở trên thì cũng cần phải ghi nhớ các nguyên tắc dưới đây để có thể dọn dẹp, trang hoàng lại bàn thờ một cách tốt đẹp nhất.
Khi dọn dẹp bàn thờ, chúng ta cũng cần đặc biệt lưu ý tuyệt đối không làm di chuyển tôn tượng thần tài thổ địa và các bát hương. Các đồ vật còn lại chúng ta có thể di chuyển tùy ý để thuận tiện dọn dẹp.
Theo chia sẻ của Chuyên gia Phong thủy Master Phùng Phương, một lưu tâm quan trọng nữa là không nên bao sái bàn thờ bằng rượu vì rượu có tính âm mạnh và cũng không phù hợp với một số gia đình có bàn thờ phật ở trên bàn gia tiên. Thay vào đó, gia chủ chỉ nên lấy nước ấm hòa với các loại gừng, hồi quế để lau dọn sạch sẽ.