Anh Tuấn là một trong số hơn 2.300 công nhân công ty TNHH PouYuen Việt Nam bị chấm dứt hợp đồng trong tháng 3 sắp tới. Theo thông báo của công ty, tổng số tiền trợ cấp thôi việc cho 23 năm thâm niên của anh Tuấn là hơn 226 triệu đồng. Tuy nhiên, Tuấn bị trừ 10% thuế thu nhập cá nhân (TNCN) của khoản tiền trợ cấp cao hơn so với quy định, tính ra hơn 17 triệu đồng, nên khoản thực nhận chỉ hơn 209 triệu đồng.
Tương tự, chị H. có thâm niên 18 năm làm việc tại công ty PouYuen Việt Nam. Tổng số tiền trợ cấp thôi việc của chị H. là hơn 161 triệu đồng. Sau khi bị trừ 10% thuế TNCN của khoản tiền trợ cấp cao hơn so với quy định, số tiền trợ cấp thôi việc thực tế của chị H. là gần 148 triệu đồng.
Nhiều công nhân vui mừng vì có tiền hỗ trợ trang trải cuộc sống trong thời gian họ tìm công việc mới. Tuy nhiên, nhiều người cũng chạnh lòng vì đây là khoản tiền hỗ trợ mất việc mà cũng bị tính thuế đến 10%.
Công nhân PouYuen Việt Nam tan sở (Ảnh minh họa: Hải Long).
Theo trao đổi của công ty PouYuen Việt Nam với công nhân khi thông báo quy định hỗ trợ thôi việc, 10% này là khoản thu bắt buộc để nộp cho ngành thuế. Tiền trợ cấp thôi việc theo quy định tại Bộ luật Lao động không bị tính thuế nhưng khoản hỗ trợ của công ty cao hơn so với quy định nên phần chênh lệch cao hơn này phải chịu thuế.
Cụ thể, theo khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC quy định, trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm là các khoản thu nhập chịu thuế TNCN.
Theo giải đáp của Cục thuế TPHCM tại công văn 6553/CT-TTHT năm 2018, đối với khoản trợ cấp thôi việc chi trả theo đúng quy định của Luật Bảo hiểm xã hội và Bộ luật Lao động thì không tính vào thu nhập chịu thuế.
Đối với khoản tiền trợ cấp thôi việc ngoài quy định của Luật Bảo hiểm xã hội và Bộ luật Lao động, nếu từ 2 triệu đồng trở lên thì khấu trừ thuế TNCN theo mức 10% trên tổng thu nhập chi trả.
Mức trợ cấp thôi việc theo quy định tại Điều 46 Bộ luật Lao động 2019 là 0,5 tháng tiền lương (tính trung bình 6 tháng liền kề trước khi thôi việc) cho mỗi năm làm việc. Thời gian làm việc để tính trợ cấp thôi việc là tổng thời gian người lao động đã làm việc trừ đi thời gian người lao động đã tham gia bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) và thời gian đã được chi trả trợ cấp thôi việc.
Trong khi đó, mức trợ cấp thôi việc của công ty PouYuen Việt Nam chi trả 2.358 công nhân bị chấm dứt hợp đồng trong tháng 3 là 0,8 tháng lương cho mỗi năm làm việc (tính cho toàn bộ thời gian làm việc). Do đó, số tiền trợ cấp thôi việc của công ty PouYuen Việt Nam cao hơn nhiều so với quy định của Bộ luật Lao động, khoản cao hơn này phải chịu thuế TNCN.
Bảng tính trợ cấp thôi việc của chị H. (Ảnh: CĐCN PouYuen)
Ví dụ như trường hợp chị H. có thâm niên 18 năm với mức lương bình quân 6 tháng trước khi nghỉ việc là 11.206.100 đồng. Sau khi trừ thời gian đã đóng BHTN, khoảng thời gian hưởng trợ cấp thôi việc của chị H. theo Bộ luật Lao động là 4 năm 6 tháng, được nhận 2,25 tháng lương, bằng 25.213.725 đồng.
Tuy nhiên, theo quy định trợ cấp của PouYuen Việt Nam, chị H. được nhận 0,8 tháng lương cho mỗi năm làm việc, vị chi 18 năm là 161.367.840 đồng, cao hơn mức trợ cấp theo quy định pháp luật 136.154.115 đồng (161.367.840 đồng trừ 25.213.725 đồng), khoản tiền chênh lệch này phải chịu thuế TNCN là 13.615.115 đồng. Sau khi trừ thuế TNCN, số tiền trợ cấp mà chị H. nhận là 147.752.429 đồng (161.367.840 đồng trừ 13.615.115 đồng).
Tuy nhiên, khoản thuế TNCN 10% trên chỉ là tạm khấu trừ. Thuế TNCN được tính theo năm, sau khi đã trừ hết các khoản giảm trừ gia cảnh, người lao động chỉ phải đóng thuế TNCN cho phần thu nhập vượt mức (thuế suất lũy tiến từ 5% đến 35%). Nếu phần thuế TNCN trong năm 2023 của người lao động thấp hơn khoản đã tạm khấu trừ thì cơ quan thuế nơi họ cư trú sẽ hoàn thuế.
Trong đợt cắt giảm lao động của PouYuen Việt Nam vào năm 2020, tiền trợ cấp mất việc cao hơn so với quy định cũng bị khấu trừ thuế thu nhập cá nhân 10% như trên. Sau đó, người lao động được hoàn thuế tại chi cục thuế nơi họ cư trú khi quyết toán thuế thu nhập cá nhân năm 2020.
Ngoài trợ cấp thôi việc được nhận từ công ty PouYuen Việt Nam, người lao động còn được trợ cấp thất nghiệp theo thời gian họ đã tham gia bảo hiểm thất nghiệp nếu 1 tháng sau khi nghỉ việc họ vẫn chưa tìm được công việc mới.