Lãi vay ưu đãi gần bằng vay thương mại thả nổi
Sau khi Bộ Xây dựng báo cáo Thủ tướng Chính phủ, đến nay, mới 5 tỉnh có nhu cầu vốn cho phát triển nhà ở xã hội với tổng nhu cầu vay 7.700/120.000 tỷ đồng; Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đã có văn bản góp ý thêm về gói vay tín dụng 120.000 tỷ và đưa ra giải pháp tín dụng, đảm bảo kế hoạch phát triển 1 triệu nhà ở xã hội vào năm 2030.
Người dân không mặn mà vay ưu đãi gói tín dụng 120.000 tỷ vì lãi suất cao (ảnh minh họa)
Theo HoREA, các chủ đầu tư chưa vay gói tín dụng này bởi chưa có dự án do vẫn đang vướng mắc về pháp lý. Còn người mua nhà thì không mặn mà do lãi suất cao và thời gian vay ngắn, kèm rủi ro về tăng lãi suất trong tương lai.
Theo HoREA, gói tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội phải đảm bảo 2 tiêu chí: Lãi suất thấp, thường bằng 50% mức lãi suất cho vay thương mại, tương ứng khoảng 4,8 – 5%/năm, mức lãi suất ưu đãi này được xác định hàng năm. Và thời hạn vay ưu đãi dài hạn, ưu đãi tối đa 25 năm áp dụng cho cho người mua, thuê mua nhà ở xã hội và 5 năm đối với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội.
Nhưng gói tín dụng 120.000 tỷ đồng lãi suất lên đến 8,2%/năm là quá cao, quá sức chịu đựng của người có thu nhập thấp đô thị. Thời gian ưu đãi chỉ trong 5 năm.
HoREA cho rằng, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng này về bản chất không phải là gói tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội, mà chỉ là gói tín dụng thương mại với lãi suất thấp hơn 1,5-2% so với lãi suất cho vay thông thường dành cho chủ đầu tư và người mua nhà tại các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở thuộc dự án cải tạo xây dựng lại nhà chung cư.
“Ngân hàng Nhà nước chỉ áp dụng lãi suất vay ưu đãi này trong 5 năm và sau 5 năm thì ngân hàng thương mại và người mua, thuê mua nhà ở xã hội thỏa thuận lãi suất vay, hầu như có thể nhận định là lãi suất mới sẽ cao hơn, nên người mua nhà sợ, không dám vay.
Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước quy định lãi suất vay trong thời gian ưu đãi này được công bố định kỳ mỗi 6 tháng 1 lần và mức lãi suất 8,2% đầu tiên chỉ áp dụng đến 30/6/2023, sau đó sẽ công bố mức lãi suất áp dụng cho 6 tháng cuối năm 2023… Cách tính lãi suất này càng làm cho người mua nhà thêm bất an”, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA bày tỏ.
Kiến nghị thực hiện cơ chế gói vay 110.000 tỷ Bộ Xây dựng đã đề xuất
So sánh với gói tín dụng 120.000 tỷ đồng đang thực hiện với gói tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội 110.000 tỷ đồng do Bộ Xây dựng đề xuất trước đó tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về Tháo gỡ, thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững; HoREA cho rằng gói 110.000 tỷ do Bộ Xây dựng thoả mãn tiêu chí cho vay phát triển nhà ở xã hội là lãi suất thấp và thời hạn vay dài hạn.
Do đó, HoREA đề nghị, Bộ Xây dựng tiếp tục trình Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục xem xét đề xuất “gói tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội 110.000 tỷ đồng” theo cơ chế tái cấp vốn, cấp bù lãi suất từ ngân sách Nhà nước, đáp ứng được khoảng 30% nguồn vốn để thực hiện chương trình phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2030.
HoREA cho hay, kinh nghiệm thực hiện gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng trước đây thì các ngân hàng thương mại được cấp bù lãi suất 1 đồng có thể huy động được 33 đồng vốn của xã hội, mang lại hiệu quả rất lớn.
HoREA đề nghị Ngân hàng Nhà nước báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét nên chuyển một phần gói tín dụng 120.000 tỷ đồng và gói 40.000 tỷ đồng giảm 2% lãi suất năm 2022 sang hỗ trợ các doanh nghiệp đang gặp khó khăn hiện nay nhưng có triển vọng phục hồi, phát triển trở lại, nhất là tập trung hỗ trợ người tiêu dùng và khách hàng để làm tăng tổng cầu giúp cho nền kinh tế phục hồi và phát triển.
Trước đó, Bộ Xây dựng vừa có báo cáo gửi Thủ tướng về việc giải ngân gói tín dụng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân 120 nghìn tỷ đồng.
Theo đó, 5 tỉnh có nhu cầu vốn 7.700 tỷ gồm: Phú Thọ có 3 dự án với tổng vốn đầu tư khoảng 818 tỷ đồng, nhu cầu vay vốn 441 tỷ đồng. Đà Nẵng có 3 dự án với tổng vốn đầu tư 2.046 tỷ đồng, nhu cầu vay vốn 545,6 tỷ đồng. Trà Vinh 2 dự án với tổng vốn đầu tư 1.492 tỷ đồng, nhu cầu vay vốn 420 tỷ đồng. Bắc Giang 2 dự án với tổng vốn đầu tư 6.164 tỷ đồng, nhu cầu vay vốn 4.527,6 tỷ đồng.
Bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, Ngân hàng Nhà nước cho biết, tính đến 19/5, mới có 2 địa phương gửi danh mục dự án vay ưu đãi từ gói 120.000 tỷ đồng là Trà Vinh, Bắc Giang.