Anh Đào Phước Xoàn (34 tuổi, ngụ tại xã An Thạnh, Thạnh Phú, Bến Tre) là giáo viên tin học tại một trường tiểu học ở địa phương. Ngoài công việc thầy giáo, anh Xoàn được biết đến là một nông dân sáng tạo khi liên tiếp nghiên cứu thành công nhiều mô hình nuôi thủy sản hiệu quả.
Thầy giáo Bến Tre chia sẻ bí quyết “soi” mu cua để kiếm tiền tỷ (Video: Nguyễn Cường)
Anh Xoàn kể trước đây đã tự nghiên cứu, cải tiến thành công công nghệ nuôi tôm, đã được trao giải thưởng Lương Định Của do Trung ương Đoàn tổ chức, với mô hình “ao tôm thông minh” năm 2020. Song song với việc nuôi tôm, anh nghiên cứu cách thức để nuôi cua chất lượng cao, đặc biệt là cua cốm vừa lột hay cua hai da (chuẩn bị lột) – những loại có giá trị thương phẩm lớn.
“Cua biển ở Bến Tre rất nhiều, nhưng giá trị thương phẩm chưa thật sự cao. Những loại cua ngon như cua cốm, cua hai da giá trị gấp 3 – 4 lần cua thịt thì hiếm khi có trên thị trường.
Sở dĩ những loại cua ngon rất hiếm vì cực kì khó bắt, cua sắp lột hay vừa lột sẽ ở im trong hang, không di chuyển hay tìm mồi. Vì thế, tôi tìm cách nuôi để cua lột ngay trong thùng nhựa, thuận tiện thu hoạch đúng thời điểm để bán được giá nhất”, anh Xoàn nói.
Dù không phải kỹ sư nông nghiệp nhưng anh Xoàn đã mày mò nghiên cứu ra quy trình nuôi cua để tăng thu nhập cho gia đình (Ảnh: Nguyễn Cường).
Anh Xoàn bắt đầu nghiên cứu nuôi cua từ năm 2019, quy mô chỉ 60 thùng sơn cũ được kết nối thành hệ thống và 240 con cua, tổng giá trị hơn 30 triệu đồng. Anh cất công bơi xuồng ra biển lấy nước về nuôi để đảm bảo môi trường sống của cua gần với tự nhiên nhất.
Vạn sự khởi đầu nan, cua chết liên tiếp, thách thức sự kiên trì của anh đến cực hạn.
Anh Xoàn kể, lứa cua đầu tiên nuôi được khoảng một tuần thì chết rất nhiều. Khi kiểm tra, tôi thấy những con chết đều mang thương tích, xác định đã bị tác động mạnh trong quá trình đánh bắt. Gần chục triệu đồng mất gần hết để rút ra bài học chọn cua giống sao cho đúng.
Cua được nuôi trong hệ thống thùng nhựa liên hoàn (Ảnh: Nguyễn Cường).
Lứa thứ 2, chỉ sau thời gian ngắn cua lại chết hàng loạt, lần này là do thức ăn cho cua được mua từ chợ không đảm bảo chất lượng. Chi phí lại thành học phí.
Tiếp tục lứa thứ 3, lần này sau hơn 1 tháng toàn bộ cua chết đồng loạt chỉ trong một đêm.
“Hết sức chán nản, tôi từng nghĩ đến việc dừng lại. Thế nhưng sau khi trấn tĩnh, nghĩ về lý do bắt đầu, tôi lại kiểm tra tỉ mỉ từng khâu, từng bước để tìm nguyên nhân. Cuối cùng tôi cũng hiểu được là hệ thống nước tuần hoàn đã đưa mầm bệnh từ một con cua lây lan ra cả đàn”, anh Xoàn chia sẻ.
Mỗi thùng anh Xoàn nuôi 4 con cua để tối ưu chi phí (Ảnh: Nguyễn Cường).
Sau hơn một năm ròng với hàng chục triệu đồng “học phí” phải trả, anh Xoàn từng bước rút được kinh nghiệm từ con giống, môi trường nuôi, thức ăn và tập tính của cua. Khi đã nắm trong tay một quy trình nuôi cua hiệu quả, anh Xoàn tự tin nhân rộng mô hình nuôi từ 60 lên thành 1.000 thùng và liên kết với nhiều trang trại vệ tinh trong và ngoài tỉnh.
“Cua sắp thay vỏ thì mu cũ sẽ nhô lên, nổi đường gân và bỏ ăn. Cua sắp lột hay vừa lột là lúc béo múp nhất, ngon nhất” – giờ đây chỉ cần bắt một con cua lên anh Xoàn có thể nói chi tiết, chính xác tình trạng sức khỏe và ngày cua lột, không thua gì một kĩ sư thủy sản lão luyện.
Cua mới thay da là lúc béo múp và bán được giá nhất (Ảnh: Nguyễn Cường).
Anh Xoàn chia sẻ, với giá cua mua vào khoảng 120.000 đồng mỗi kg, sau khi vỗ béo khoảng 2 tháng đã bán ra được với giá từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng/kg tùy kích cỡ.
Trong các thùng nhựa, cua được nuôi liên tục quanh năm, cứ bắt con cũ ra anh Xoàn lại lập tức thả con mới vào nuôi. Công việc nuôi cua đưa lại cho anh Xoàn thu nhập khoảng 200 triệu đồng mỗi vụ nuôi kéo dài 2 tháng, trong đó lợi nhuận chiếm trên 60%.
“Khi mình có quy trình rồi thì nuôi dễ lắm, gần như chẳng tốn thời gian gì. Thay nước, kiểm tra nước cho cua đã có máy tính theo dõi, thức ăn thì bỏ mồi sống vào, cua đói sẽ tự bắt ăn.
So với nuôi tôm thì nuôi cua trong thùng nhựa hiệu quả cao hơn nhiều. Hiện hàng tôi sản xuất được đều có người bao đầu ra, làm không đủ bán. Giá trị cua mua vào và bán ra tăng lên 3-4 lần”, anh Xoàn nói.